وب سایت تخصصی روانشناسی

آیا فکر می‌کنید کودکان نیز مانند بزرگسالان مفاهیم اخلاقی نظیر عدالت را درک می‌کنند؟ درک کودک از عدالت در طی دوران رشدی و متناسب با رشد شناختی و اخلاقی او شکل می‌گیرد و پرورش می‌یابد. والدین در پرورش و آموزش این مفهوم نقش بسیار مهمی دارند. در واقع کودک به تنهایی نمی‌تواند به سطح بالایی از رشد اخلاقی برسد و در این راه وجود راهنمایان آگاه به خصوص والدین کمک بسیاری به او خواهد کرد. برای آنکه در مورد درک کودک از عدالت اطلاعات بیشتری داشته باشید تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.

درک کودک از عدالت در سنین مختلف 

کودکان به مرور زمان از لحاظ اخلاقی و اجتماعی پخته تر می شوند. به همین خاطر درک آن‌ها از مفهوم عدالت نیز تا حد زیادی تحت تأثیر سنشان قرار دارد. با این حال رشد اخلاقی نیازمند آموزش از طرف والدین و مربیان است. کودکانی که در این زمینه تربیت نشده‌اند و آموزش ندیده‌اند، نسبت به همسالان خود ناپخته‌تر خواهند بود. در ادامه در مورد درک کودک از عدالت در سنین مختلف صحبت خواهیم کرد. 

درک کودک از عدالت : سنین 4 تا 8 سال

کودکان در حدود 4 سالگی شروع به فهم مفاهیم اخلاقی می‌کنند. درک عدالت نیز از همین سنین آغاز می‌شود. آن‌ها بی‌عدالتی را تشخیص داده و هنگام مواجهه با آن ممکن است با خشم بسیار زیاد واکنش نشان دهند. اما این مسئله بیشتر زمانی صدق می‌کند که فقط خودشان مورد بی‌عدالتی قرار گرفته باشند.

برای مثال اگر قرار باشد میان چند کودک 4 تا 8 ساله مقداری خوراکی تقسیم کنید، تنها کسی که سهم کمتری دریافت کرده اعتراض می‌کند و خشمگین می‌شود. علت این موضوع این است که کودکان در این سنین خودمحوری زیادی دارند و کم‌تر می‌توانند دنیا را از دیدگاه فرد دیگری درک کنند. با این حال شما به عنوان والدین می‌توانید از طریق پاداش دهی به رفتار عادلانه این مفهوم را در کودکتان تقویت کرده و به رشد آن کمک کنید. 

8 سالگی تا 13 

از 8 سالگی به بعد کودکان آنقدر به رشد شناختی می‌رسند که بتوانند مفهوم عدالت را بیشتر درک کنند. آن‌ها به مرور متوجه می‌شوند زمانی که عدالت رعایت شود روابط بین فردی بهتر پیش می‌رود و از نظر اجتماعی نیز مشکلات کم‌تری به وجود می‌آید. به همین ترتیب یاد می‌گیرند که خودشان عدالت را بیش‌تر رعایت کنند و از رفتارهای تبعیض آمیز بپرهیزند. 

با این حال فرهنگ و محیطی که کودک در آن رشد می‌کند، نقش بسیار مهمی در این میان بازی می‌کند. اگر کودک در محیطی رشد کند که برای رفتارهای نژاد پرستانه و تبعیض آمیز ارزش قائل باشند و آن‌ها را تقویت کنند او نیز به احتمال زیاد درک پایین‌تری از عدالت پیدا می‌کند و یا دیرتر به ارزش این مفهوم پی می‌برد.

13 سالگی به بعد 

از این سن به بعد این امکان وجود دارد که فرد بتواند برای مفهوم عدالت فارغ از پاداش‌ها و پیامدهای آن ارزش قائل باشد. در واقع حتی گاهی برقراری عدالت به ضرر فرد است، اما با این حال به خاطر ارزش این مفهوم نوجوان از منفعت شخصی خود می گذرد. البته لزوماً همه افراد پس از 13 سالگی به این درک از عدالت نمی‌رسند و ممکن است تا بزرگسالی هم چنان در سطوح پایین‌تر باقی بمانند.

درک کودک از عدالت؛ کلام آخر

برای اینکه بتوانید درک کودک خود را از مفاهیم اخلاقی بالا ببرید، آگاهی از روانشناسی کودک و مراجعه به مشاوره کودک تا حد زیادی کمک کننده است؛ چرا که روانشناس کودک متناسب با سطح رشدی فرزندتان و شرایط محیطی او می تواند راهکارهایی عملی در جهت آموزش عدالت به کودک برای شما فراهم کند و به طور کلی کیفیت رشد اخلاقی کودک را ارتقا بخشد.